دیدگاه قرآن پیرامون مرتدین

بسم الله الرحمن الرحیم

حكم مهدورالدم و مهدورالمال بودن مرتد در ميان فريقين " اهل سنت و تشیع " مورد اجماع بوده و در فقه شيعه مستند به اخبار امامان اين مذهب است. بطور مشخص پنج حديث از امام محمد باقر و امام جعفر صادق نقل شده كه طبق آن هر كس مرتد شود خونش مباح و زنش به او حرام مي شود فقهاي شيعه ميان مرتد ملي و مرتد فطري تمايز نهاده و مي گويند مرتد ملي را توبه مي دهند اگر توبه نكرد يا تكرار كرد كُشته مي شود اما مرتد فطري توبه داده نمي شود. و اما ديدگاه قرآن در مورد ارتداد: حكم اسلامِ قرآني در مورد كساني كه تغيير عقيده داده اند در آيات متعدد قرآني لحاظ گرديده است در قرآن 5 آيه درباره ارتداد است:

سوره بقره آيه 217

وَلاَ يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىَ يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُوْلَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿217﴾

آنان پيوسته با شما مى‏جنگند تا اگر بتوانند شما را از دينتان برگردانند و كسانى از شما كه از دين خود برگردند و در حال كفر بميرند آنان كردارهايشان در دنيا و آخرت تباه مى‏شود و ايشان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود (217)

سوره آل عمران 90 الي 91

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُواْ كُفْرًا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الضَّآلُّونَ ﴿90﴾ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَن يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ الأرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ ﴿91﴾

كسانى كه پس از ايمان خود كافر شدند سپس بر كفر [خود] افزودند هرگز توبه آنان پذيرفته نخواهد شد و آنان خود گمراهانند (90) در حقيقت كسانى كه كافر شده و در حال كفر مرده‏اند اگر چه [فراخناى] زمين را پر از طلا كنند و آن را [براى خود] فديه دهند هرگز از هيچ يك از آنان پذيرفته نگردد آنان را عذابى دردناك خواهد بود و ياورانى نخواهند داشت (91)

سوره مائده آيه 54

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ يَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿54﴾

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد هر كس از شما از دين خود برگردد به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى‏آورد كه آنان را دوست مى‏دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند [اينان] با مؤمنان فروتن [و] بر كافران سرفرازند در راه خدا جهاد مى‏كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى‏ترسند اين فضل خداست آن را به هر كه بخواهد مى‏دهد و خدا گشايشگر داناست (54)

سوره محمد آيه 25

إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ ﴿25﴾ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ ﴿26﴾فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمْ الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ ﴿27﴾ ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ ﴿28﴾

بى‏گمان كسانى كه پس از آنكه [راه] هدايت بر آنان روشن شد [به حقيقت] مرتد شدند شيطان آنان را فريفت و به آرزوهاى دور و درازشان انداخت (25) چرا كه آنان به كسانى كه آنچه را خدا نازل كرده خوش نمى‏داشتند گفتند ما در كار [مخالفت] تا حدودى از شما اطاعت‏خواهيم كرد و خدا از همداستانى آنان آگاه است (26) پس چگونه [تاب مى‏آورند] وقتى كه فرشتگان [عذاب] جانشان را مى‏ستانند و بر چهره و پشت آنان تازيانه مى‏نوازند (27) زيرا آنان از آنچه خدا را به خشم آورده پيروى كرده‏اند و خرسنديش را خوش نداشتند پس اعمالشان را تباه گردانيد (28)

از آيات فوق اين مهم استخراج و استنباط ميگردد در هيچ يك از آنها مجازات دنيوي براي مرتد مقررنشده و تنها نكته اي كه گفته شده اين است كه اعمال مُرتد در دنيا و آخرت حبط (تباه) ميگردد و در آخرت از زيانكاران بوده و آتش جهنم نصيب او خواهد شد.

سوره نساء آیه 137

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا ﴿۱۳۷﴾ كسانى كه ايمان آوردند سپس كافر شدند و باز ايمان آوردند سپس كافر شدند آنگاه به كفر خود افزودند قطعاً خدا آنان را نخواهد بخشيد و راهى به ايشان نخواهد نمود (۱۳۷)

واجب القتل دانستن مُرتد فقط مستند به چند روايت مجعول است كه با آيات قرآن مانند آيه 32 مائده كه قتل فردي را جز در موردي كه مرتكب قتل نفس بيگناهي شده باشد ممنوع ميداند و وظيفه پيامبر چيزي نيست مگر بيان و ابلاغ آشكارقرآن و تنها مأموريت وي شناساندن قرآن بوده و لاغير و مردم ميتوانند در كمال آزادي راه كفر و ايمان را برگزينند، چرا كه اگر خداوند اراده ميكرد همه را مؤمن به شريعت اسلام ميكرد و محمد رسول الله وكيل و مسلط بر مردم نيست كه بخواهد به اجبار آنها را به بهشت ببرد و نتيجه اينكه در پذيرش دين اسلام اجباري نيست.

سوره مائده آيه 32

مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا ﴿32﴾

هر كس بُكشد نفسي را به غير نفسي يا فساد در زمين پس به مانند اين است كه كُشته است مردم را همگي(32)

خداوند به رسول فرمان ميدهد كه تابع حكم الله بوده و فقط حكم الله را اجرا نمايد ولاغير:

سوره يونس آيه 109

وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّىَ يَحْكُمَ اللّهُ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ ﴿109﴾

از آنچه بر تو وحى مى‏شود پيروى كن و شكيبا باش تا خدا [ميان تو و آنان] حكم كند و او بهترين حكم كنندگان است (109)

سوره مائده آيه 49

وَأَنِ احْكُم بَيْنَهُم بِمَآ أَنزَلَ اللّهُ ﴿49﴾

و آنكه حكم كن ميان ايشان بدآنچه خدا نازل كرد

سوره يونس آيه 99

وَلَوْ شَاء رَبُّكَ لآمَنَ مَن فِي الأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ ﴿99﴾

اگر پروردگار تو مى‏خواست قطعاً هر كه در زمين است همه آنها يكسر ايمان مى‏آوردند پس آيا تو مردم را اجبار مى‏كنى كه بگروند (99)

سوره بقره آيه 256

لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ﴿256﴾

* پذيرش دين اجباري نيست

سوره انعام 107

وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا أَشْرَكُواْ وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ ﴿107﴾

و اگر خدا مى‏خواست آنان شرك نمى‏آوردند و ما تو را بر ايشان نگهبان نكرده‏ايم و تو وكيل آنان نيستى (107)

سوره كهف 29

وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَن شَاء فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْيَكْفُرْ ﴿29﴾

بگو حق از پروردگارتان [رسيده] است پس هر كه بخواهد بگرود و هر كه بخواهد انكار كند

سوره عنكبوت 18

وَإِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿18﴾

و اگر تكذيب كنيد قطعا امتهاى پيش از شما [هم] تكذيب كردند و بر پيامبر [خدا] جز ابلاغ آشكار [وظيفه‏اى] نيست (18)

سوره نور 54

وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿54﴾

و نيست بر رسول مگر رساندن آشكار

متأسفانه بدليل متروك و مهجور ماندن قرآن در بين مسلمين شاهد هستيم كه اكثريت مردم بجاي پيروي نمودن از احكام و دستورات و قوانين الهي، تابع ولايت شيطان و طاغوت بوده و اوامر آنها را در غالب احاديث و سنت جعلی بر قوانين الله رب العالمين ترجيح داده اند. آري علت بدبختي و ضلالت مسلمين آن است كه كلام خدا را متروك و مهجور نموده و بئس البدل آن به يك مُشت موهومات و خرافاتي دست آخته اند كه منشاء آن ساخته و پرداخته خدكاران مذهبي و دكانداران ديني است كه بنام احاديث و روايات و كتب ادعيه كه از يك دسته غُلاة(غُلوكننده ها) و جعالان به يادگار مانده و چنانكه مي بينيم بازار اين افتراآت(استفتائات) و خرافات و اباطيل مذهبي كه از اجماع وذهن پليد اين به اصطلاح علماء اسلامي؟! تراوش پيدا كرده ، رايج است و نهايت اينكه مسلمين را از قرآن دور كرده و از مسير صراط المستقيم توحيدي خارج نموده اند.

سوره فرقان 30

وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا ﴿30﴾

و پيامبر [خدا] گفت پروردگارا قوم من اين قرآن را رها كردند (30)

سوره نساء آيات 60 الي 61

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن يَكْفُرُواْ بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلاَلاً بَعِيدًا ﴿60﴾ وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْاْ إِلَى مَا أَنزَلَ اللّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودًا ﴿61﴾

آيا نديده‏اى كسانى را كه مى‏پندارند به آنچه به سوى تو نازل شده و [به] آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان آورده‏اند [با اين همه] مى‏خواهند داورى ميان خود را به سوى طاغوت ببرند با آنكه قطعا فرمان يافته‏اند كه بدان كفر ورزند و[لى] شيطان مى‏خواهد آنان را به گمراهى دورى دراندازد (60) و چون به ايشان گفته شود به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر [او] بياييد منافقان را مى‏بينى كه از تو سخت روى برمى‏تابند (61)

سوره بقره 170

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ شَيْئاً وَلاَ يَهْتَدُونَ ﴿170﴾ و چون به آنان گفته شود از آنچه خدا نازل كرده است پيروى كنيد مى‏گويند نه بلكه از چيزى كه پدران خود را بر آن يافته‏ايم پيروى مى‏كنيم آيا هر چند پدرانشان چيزى را درك نمى‏كرده و به راه صواب نمى‏رفته‏اند [باز هم در خور پيروى هستند] (170)

شارع دين در اسلام فقط خداست واوست كه حكم صادرمينمايد و در حكم خويش احدي را شريك نميكند و هر حكمي در غالب احاديث نبوی و روايات در برابر قرآن منسوخ و باطل است و هر حكمي شريك شريعت الله قرار گيرد ملغي است:

سوره شورا 21

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ ﴿21﴾

آيا ايشان را شريكاني است كه شرع مي كنند براي ايشان از دين آنچه را بر ان خدا اجازه نداده

سوره كهف 26

وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا ﴿26﴾

و هيچ كس را در حكم خويش شريك نمى‏گرداند(26)

پس حكم مهدورالدم بودن مرتد با استناد به آيات شريف قرآن مردود بوده و حكم كسي كه تغيير عقيده داده، اين است كه تنها اعمال مرتد در دنيا و آخرت حبط( تباه) گشته و در آخرت از زيانكاران خواهد بود و آتش جهنم نصيب او خواهد شد و مجازات دنيوي (مهدورالدم بودن مرتد) و قتل او در تعاليم عاليه دين مبين اسلام وجود خارجي نداشته و كساني كه حكم نكنند بدآنچه خدا نازل كرده كافر(مائده/44)، ظالم(مائده /45)و فاسق(مائده/47) بوده و از دايره توحيد و اسلاميت خارج ميشوند.

والسلام - عبدالرحمن حنیف